प्रकाशित मिति : असार ९, २०८१ आईतबार
साउथ चाइना सी द्वन्द्वका लागि निकै खतरनाक क्षेत्र बनेको छ । चीनको दाबीले ताइवान र फिलिपिन्ससँग मात्र नभई उनीहरूको सबैभन्दा शक्तिशाली सहयोगी अमेरिकासँग पनि तनाव बढाएको छ ।
हालैका महिनाहरूमा, चीन र फिलिपिन्सका डुङ्गाहरू धेरै पटक एक अर्काको धेरै नजिक आएका छन् । विवादित सामुद्रिक क्षेत्रमा दुवै देशका नौसेनाले एकअर्कासँग लुक्ने खतरनाक खेल खेलिरहेको देखिन्छ ।
बिबिसी हिन्दीका अनुसार दुई देशबीचको भिडन्तको सबैभन्दा पछिल्लो घटनामा, चिनियाँ तटरक्षक सैनिकहरूले फिलिपिन्सको जहाजमा चढेर फिलिपिन्स सैनिकहरूलाई बञ्चरो र चक्कुले आक्रमण गरेका थिए ।
किन बढ्यो चीन र अमेरिकाको सम्बन्धमा तनाव ?
अमेरिकाले यस क्षेत्रमा फिलिपिन्सदेखि जापानसम्मका देशहरूसँग सैन्य गठबन्धन बनाएको छ । अमेरिकाले पनि दक्षिण चीन सागरमा आफ्ना सहयोगीहरूको अधिकारको रक्षा गर्ने बारम्बार भनेको छ ।
यही कारणले गर्दा युक्रेनमा रुसको आक्रमण, स्वशासित ताइवानमाथिको चीनको दाबी र व्यापार युद्धका कारण पहिलेदेखि नै धेरै चुनौतीको सामना गरिरहेको चीनसँगको अमेरिकाको सम्बन्ध थप तनावपूर्ण बनेको छ ।
अमेरिकी राजदूत निकोलस बर्न्सले द्वन्द्वका यी मुद्दाहरूमा दुई देश अझै पनि ’पूर्ण रूपमा विभाजित’ रहेको बताउनु भयो । ६८ वर्षीय कूटनीतिज्ञ निकोलस बर्न्सले भन्नुभएको छ , “चिनियाँ सरकारले दुई देशका सेनाबीच सञ्चार बढाउने सहमति गरेको छ । यो हाम्रो लागि धेरै महत्त्वपूर्ण छ ।“
यदि तपाईं कुनै पनि प्रकारको दुर्घटनाबाट बच्न चाहनुहुन्छ भने, स्पष्ट रूपमा तपाईंले निरन्तर सञ्चार गरिरहनु पर्छ । किनभने कुनै पनि प्रकारको गलतफहमी द्वन्द्वको लागि पूर्वाग्रह बन्न सक्छ । निकोलस बर्न्सले भन्नुभएको छ , “हामीले चीनलाई हाम्रो चुनावमा हस्तक्षेप नगर्न चेतावनी दिएका छौ । “
उहाँले राष्ट्रपति चुनावमा चीनको हस्तक्षेपको सम्भावनालाई लिएर अमेरिका ‘अत्यधिक चिन्तित’ रहेको पनि बताउनु भयो । यसअघि यस वर्षको सुरुमा एफबीआई अधिकारीहरूले चीनले अमेरिकी चुनावमा जनताबीच द्वन्द्व बढाउने प्रयास जारी राख्ने र अनलाइन संसारमा गलत सूचना फैलाउन सहयोगी बन्न सक्ने बताएका थिए ।
चीन विरुद्ध कठोरता देखाउने प्रतिस्पर्धा
जो बाइडेन र डोनाल्ड ट्रम्प दुवैले चीनप्रति कठोरता देखाउन एकअर्कासँग प्रतिस्पर्धा गरिरहेका देखिन्छ ।
दुवैले यो रणनीतिबाट धेरै भोट पाउन सक्ने ठान्छन् । मे महिनामा राष्ट्रपति बाइडेनले चीनमा बनेका इलेक्ट्रिक कार, सोलार प्यानल र अन्य सामानमा नयाँ किस्ता व्यापार कर लगाउने घोषणा गर्नुभएको थियो ।
जसका कारण अहिले चीनमा बनेका धेरै कम विद्युतीय कारहरू अमेरिका प्रवेश गर्न पाइरहेका छन ।
तर निकोलस बर्न्सले घरेलु राजनीतिक दबाबका कारण बाइडेन प्रशासनले चीनमा यी व्यापार करहरू लगाएको भन्ने आरोपलाई अस्विकार गर्नुभएको छ । उहाँले यसलाई आर्थिक कदम हो भन्दै यसको उद्देश्य अमेरिकी नागरिकको रोजगारी बचाउनु भएको स्पष्ट पार्नुभएको छ ।
यसैबीच, चीनले पनि अमेरिकालाई आफ्नो तर्फबाट व्यापार कर लगाएर बदला लिन सक्ने चेतावनी दिएको छ । तर, यो प्रतिद्वन्द्वीका बाबजुद पनि केही आशावादी कुराहरू पनि भएका छन् ।
निकोलस बर्न्सले चीनको जलवायु प्रतिनिधिसँग कुरा गर्दै भन्नुभएको छ , विश्वका सबैभन्दा प्रदूषित दुई देश अमेरिका र चीनले हानिकारक उत्सर्जन घटाउने उपाय खोजिरहेका छन् ।
फेन्टानिल नामको औषधि अमेरिका प्रवेश रोक्न चीनसँग उच्चस्तरीय वार्ता पनि भइरहेको छ ।
