प्रकाशित मिति : चैत्र २४, २०८१ आईतबार
ताइवानका राष्ट्रपति लाइ चिङ-तेले अमेरिकासँग व्यापार वार्ताको आधारको रूपमा ‘शून्य भन्सार’ प्रस्ताव गरेका छन्। आइतबार एक भिडियो सन्देशमार्फत उनले यो कुरा घोषणा गर्दै व्यापार अवरोधहरू हटाउने प्रतिबद्धता जनाएका छन्। उनले ताइवानी कम्पनीहरूले अमेरिकामा आफ्नो लगानी बढाउने र पारस्परिक भन्सार शुल्कको जवाफमा प्रतिशोध नलिने बताए।
यो घोषणा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले गत बुधबार सबै आयातमा भन्सार शुल्क घोषणा गरेको पृष्ठभूमिमा आएको हो। ट्रम्पको नीति अनुसार, ताइवानसहितका दर्जनौं व्यापारिक साझेदारहरूमाथि उच्च भन्सार शुल्क लागू गरिएको छ। अमेरिकासँग ठूलो व्यापार अधिशेष राख्ने ताइवानले आफ्ना उत्पादनहरूमा ३२ प्रतिशत शुल्कको सामना गर्नुपर्नेछ। तर, ताइवानको प्रमुख निर्यात वस्तु सेमिकन्डक्टरमा भने यो शुल्क लागू हुने छैन।
राष्ट्रपति लाइले साना र मझौला कम्पनीका कार्यकारीहरूसँग भेटपछि जारी गरेको सन्देशमा भने, “ताइवानको अर्थतन्त्र व्यापारमा निर्भर छ, त्यसैले भन्सार शुल्कले कठिनाइ निम्त्याउनेछ, तर हामी प्रभावलाई कम गर्न सक्छौं।” उनले अमेरिका-क्यानडा-मेक्सिको स्वतन्त्र व्यापार सम्झौतालाई सन्दर्भ बनाएर ताइवान र अमेरिकाबीच शून्य भन्सारबाट वार्ता सुरु गर्न सकिने प्रस्ताव गरे।
ताइवानले भन्सार प्रतिशोधको योजना नबनाएको र ताइवानी कम्पनीहरूको अमेरिकामा लगानी प्रतिबद्धता यथावत् रहने उनले स्पष्ट पारे। विश्वको सबैभन्दा ठूलो अनुबंध चिप निर्माता टीएसएमसीले गत महिना अमेरिकामा थप १०० अर्ब डलर लगानीको घोषणा गरेको छ। लाइले इलेक्ट्रोनिक्स, सूचना र संचार, पेट्रोकेमिकल, र प्राकृतिक ग्यासजस्ता उद्योगहरूले पनि अमेरिकामा लगानी बढाएर ताइवान-अमेरिका औद्योगिक सहयोगलाई थप बलियो बनाउने बताए।
ताइवानको मन्त्रिपरिषदले अमेरिकाबाट ठूलो मात्रामा कृषि, औद्योगिक र ऊर्जा खरिदको योजना बनाइरहेको छ भने रक्षा मन्त्रालयले हतियार खरिदको प्रस्ताव अघि सारेको छ। “सबै खरिद सक्रिय रूपमा अगाडि बढाइनेछ,” लाइले भने। उनले गैर-भन्सार व्यापार अवरोधहरूलाई हटाएर अमेरिकासँगको व्यापार वार्तालाई सहज बनाउने प्रतिबद्धता पनि व्यक्त गरे।
अमेरिका ताइवानको प्रमुख अन्तर्राष्ट्रिय समर्थक र हतियार आपूर्तिकर्ता हो, यद्यपि दुई देशबीच औपचारिक कूटनीतिक सम्बन्ध छैन। ताइवानले आफ्नो विशाल छिमेकी चीनबाट सैन्य र राजनीतिक दबाबको सामना गरिरहेको छ। ट्रम्पको भन्सार घोषणाअघि चीनले ताइवान वरपरको पछिल्लो युद्ध अभ्यास समाप्त गरेको थियो।
राष्ट्रपति लाइले विगतमा पनि ताइवानले ठूला वैश्विक संकटहरू पार गरेको स्मरण गर्दै भने, “हामीले कठिनाइहरू मात्र पार गरेनौं, संकटलाई अवसरमा पनि बदल्न सफल भयौं, जसले ताइवानी अर्थतन्त्रलाई नयाँ र बलियो बनाएको छ।”