१ मंसिर, काठमाडौं । पछिल्लो एक साता पूजा महतोको नाम खुब खर्चामा रह्यो ।
पूजाको कप्तानीमा रहेको टिमले यूएईलाई हराउँदै आईसीसी यू-१९ महिला टी-२० विश्वकप एसिया छनोटको उपाधि जित्यो ।
च्याम्पियन हैसियतमा नेपालले आगामी जनवरी-फेब्रुअरीमा मलेसियामा हुने यू-१९ महिला टी-२० विश्वकप र डिसेम्बरमा मलेसियामा नै हुने यू-१९ महिला एसिया कप खेल्ने अवसर पायो ।
यो उपलब्धिमा सबैभन्दा अगाडि पूजाकै नाम आउँछ । उनले महिला क्रिकेटमा नेपाललाई पहिलोपटक विश्वकपमा पुर्याउन नेतृत्व गरिन् । उनी मैदानमा ब्याट र बल दुवैमा अब्बल देखिइन् ।
‘महिला क्रिकेटमा इतिहास रच्दा धेरै खुशी लागेको छ र त्यसको कप्तानको भूमिका निर्वाह गर्न पाउँदा त अझ धेरै गर्व लागेको छ’, पूजाले अनलाइनखबरसँग भनिन् ।
पुरुष क्रिकेटमा नेपालको सिनियर टिमले दुई पटक टी-२० विश्वकप र यू-१९ टिमले ८ पटक विश्वकप खेलेपनि महिला टिम अहिलेसम्म विश्वकपमा पुग्न सकेको थिएन ।
यू-१९ महिला टिमले दोस्रो प्रयासमा विश्वकपमा स्थान बनाउन सफल भयो । सन् २००७ देखि महिला टिमले अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट खेल्न थालेपनि विश्वकपको नजिकसमेत पुग्न सकेको थिएन ।
दुबईमा चार टोली सहभागी यु-१९ विश्वकप छनोटमा नेपालले यूएईविरुद्ध अन्तिम खेल राम्रो नेट रनरेटमा जित्नुपर्ने अवस्था थियो । त्यस्तोमा पहिले बलिङ गरेको नेपालले घरेलु टोली यूएईलाई ८३ रनमा रोक्न सफल भयो ।
कृष्मा गुरुङको ४ विकेटसहित नेपालले राम्रो बलिङ गर्यो । यूएईको मुख्य खेलाडी रिनिथा रजिथलाई आउट गर्नुले नै कम स्कोरमा रोक्न सकेको पूजाले बताइन् ।
‘रिनिथा (२०) आउट भएपछि उनीहरुले ८३ रन मात्र बनाउन सक्यो । लक्ष्य सानो थियो र हामीले १६.२ ओभरमा भेट्नुपर्ने थियो । त्यसलाई रोक्न सहज नै भयो’, पूजाले भनिन् ।
त्यसपछि ओपनर सना प्रविन अविजित ३५ रन मद्दतमा नेपालले १४.२ ओभरमै ८६ रन बनाएर विश्वकपको टिकट काटेको थियो । एकछेउबाट विकेट गएपनि सनाले राम्रो ब्याटिङ गरेको पूजाले बताइन् ।
डबल राउण्ड रोबिन खेलमा यूएईविरुद्धको पहिलो खेलमा १३ रनले पराजित भएको नेपालले त्यसपछि थाइल्याण्डलाई दोस्रो पटक हराइसकेको थियो । अन्तिम खेलमा यूएईसँग भिड्नुअघि रनरेट बढाउन नेपालले कुवेतविरुद्ध फराकिलो अन्तरको जित निकाल्नु थियो ।
खेल भयो पनि त्यस्तै । पूजाको शतक र ५ विकेट मद्दतमा नेपालले कुवेतलाई १६५ रनले हराएर रनरेट सुधार गरेको थियो । ‘कुवेत विरुद्ध हामीलाई हाइ मार्जिनमा जित्न चाहिन्थ्यो । त्यसपछि हामी यूएईलाई हराउँछौं भन्ने थियो’, पूजाले त्यो बेलाको आत्मविश्वास सुनाइन् ।
पूजाले भनेजस्तै अन्तिम खेलमा नेपालले यूएईलाई जसरी जित्नुपर्ने थियो त्यसरी नै हरायो र इतिहास रच्यो ।
सिनियर टिममा २० खेल खेलेर जुनियरको कप्तान
महोत्तरीकी पूजाले सुरुमै नेपालको सिनियर टिमबाट खेलिन् । ब्याट र बल दुवैमा अब्बल उनले उमेर समूहमा नखेली सिधै सिनियर टिमबाट २०२३ मा डेब्यु गरेकी थिइन् ।
सिनियर टिमबाट खेलेपछि मात्र उनले उमेर समूह अर्थात् यू-१९ टिमबाट खेलेकी हुन् । त्यसमा पनि विश्वकप छनोटजस्तो प्रतियोगितामा कप्तानकै जिम्मेवारी पाइन् ।
सिनियर टिमबाट खेलिसकेकी पूजा र सोनी पाख्रिन यू-१९ टिममा थिए । सिनियर टिमबाट खेलिरहेको र अनुभवी खेलाडी भएकाले पनि पूजा कप्तानको स्वभाविक दाबेदार थिइन् ।
पूजाले आफूलाई दिएको नेतृत्वको जिम्मेवारी पनि पूरा गरेर देखाइन् । सिनियर टिममा खेलिसकेकाले त्यो अनुभव अहिले काम लागेको उनले बताइन् ।
‘हामी दुई (सोनी) सिनियर टिमबाट खेलेका थियौं । यू-१९ मा म सबैभन्दा सिनियर थिएँ । मैले सिनियर टिमबाट २० खेल खेलिसकेको थिएँ’, पूजाले भनिन्, ‘क्रिकेटमा अनुभवले धेरै अर्थ राख्छ । क्यानलाई पनि धन्यवाद । दिल्लीमा राम्रो सुविधासहित राम्रो टिमसँग खेल्न पायौं र विश्वकप छनोटमा राम्रो खेल्यौं ।’
एकै खेलमा शतक र ५ विकेट
छनोटमा कुवेतविरुद्धको खेलमा पूजाले शतक र ५ विकेट लिंदै कीर्तिमानी प्रदर्शन गरिन् । कुवेतविरुद्ध उनले ६९ बलमा १७ चौका हान्दै अविजित १३० रन बनाएकी थिइन् ।
उनकै १३० रन मद्दतमा नेपालले २१३ रन बनाएको थियो । त्यसपछि उनले नै ५ विकेट लिएपछि कुवेतलाई ४८ रनमा अलआउट गर्दै नेपालले १६५ रनको फराकिलो अन्तरले खेल जित्यो ।
त्यस खेलमा पूजाले अलराउण्ड प्रदर्शन गरिन् । क्रिकेटमा कुनैपनि फर्म्याटमा शतक र ५ विकेट लिनु अविश्वसनीय जस्तै हुन्छ । यस्तो खालको प्रदर्शन गर्नलाई निकै राम्रो खेल्नुपर्छ ।
पूजा भने यस्तो प्रदर्शनको जस भगवानलाई दिन्छिन् । ‘मेरो विचारमा सबै क्रेडिट भगवानलाई जान्छ । यो ठूलो कुरा हो’, शतक र ५ विकेटबारे उनले भनिन्, ‘एकै खेलमा शतक प्रहार गर्नु र ५ विकेट लिनु एक प्रकारले अविश्वसनीय हो ।’
पूजाको यो प्रदर्शन अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा नेपालबाट कुनै पनि फर्म्याटमा कुनै पनि उमेर समूहमा बनेको पहिलो कीर्तिमान हो । त्यसैले पनि नेपाली क्रिकेटमा यो सदाबहार कीर्तिमानको रूपमा रहनेछ ।
कुनै एक खेलमा गरेको उत्कृष्ट प्रदर्शनको प्रसंग आउँदा अब पूजाको नाम बिर्सिइने छैन ।
‘विश्वकपमा किन छौं भनेर प्रमाणित गर्नुपर्छ’
महिला सिनियर टिमले डेढ दशकदेखि प्रयास गरेपनि विश्वकप पुग्न सकेको थिएन । यू-१९ महिला टिमले दोस्रो प्रयासमै विश्वकपमा स्थान बनायो ।
धेरैका लागि यो अपेक्षाभन्दा बाहिर रहेपनि वर्तमान यू-१९ टोलीले नेपालले पनि गर्न सक्छ भन्ने प्रमाणित गर्यो ।
एसिया छनोटको च्याम्पियन बनेर यू-१९ विश्वकपमा स्थान बनाएपछि अहिले सबैको चासो यू-१९ महिला टिममा छ । किनभने नेपालले एउटा मात्र नभई लगातार दुई ठूला प्रतियोगितामा बलिया टिमसँग खेल्दैछ ।
डिसेम्बरमा हुने यू-१९ एसिया कपमा भारत र पाकिस्तानसँग समूह चरणमा खेल्नेछ । यस्तै २०२५ जनवरी-फेब्रुअरीमा मलेसिया हुने विश्वकपमा समूह चरणमा अष्ट्रेलिया, बंगलादेश र स्कटल्याण्डसँग खेल्नेछ ।
एसोसिएटमा एसियाकै बेस्ट बनेपछि अब विश्वकपमा किन छौं भनेर प्रमाणित गर्नुपर्ने पूजाले बताइन् । ‘अहिले हामी बेस्ट एसोसिएट भएर छनोट भयौं । एसिया कप र विश्वकपमा हामी किन छौं भनेर प्रमाणित गर्नुपर्छ’, पूजाले भनिन्, ‘ठूला टिमसँग खेल्न हामी धेरै उत्साहित छौं र हामी इन्जोय गरेर हाम्रो खेल खेल्छौं ।’
महिलाको जुनियर टिम छनोट भएपछि अब सिनियर टिमलाई पनि विश्वकप पुग्नुपर्छ भन्ने चुनौती थपिएको छ । ‘मैले पनि सिनियर टिमबाट खेल्छु र मलाई पनि हामी छनोट हुनुपर्छ भन्ने लाग्छ’ सिनियर टिमकी समेत महत्वपूर्ण सदस्य रहेकी पूजाले भनिन्, ‘सिनियर टिमबाट पनि मेरो अबको सपना चाँडै विश्वकपमा छनोट हुनु हो ।’
एसिया कप र विश्वकप खेल्नका लागि टिममा अझै सुधार गर्नुपर्ने पूजा बताउँछिन् । ‘सबै कुरा माइन्डसेट हो । हाम्रो फिटनेस, ब्याटिङ र बलिङ ठिकै छ । तर हामीले टेस्ट नेसनलाई राम्रो चुनौती दिने हो भने हामीले धेरै सुधार गर्नुपर्छ’, उनले भनिन्, ‘फिटनेस, बलिङ, फिल्डिङ, ब्याटिङ स्किलमा सुधार गर्नुपर्छ । क्यानले लामो ट्रेनिङ गराए सुधार गर्न सकिन्छ ।’
दिल्लीदेखि विश्वकपसम्मको यात्रा
पूजा महोत्तरीको गौशालामा जन्मिइन् । तर उनले क्रिकेट कला भने भारतको दिल्लीमा सिकिन् । अधिकांश नेपाली खेलाडी जस्तै उनको क्रिकेटको सुरुवात दिल्लीमै भयो ।
दिल्लीबाट राष्ट्रिय टिम हुँदै यू-१९ विश्वकपसम्मको उनको यात्रा जति रमाइलो छ, त्योभन्दा बढी संघर्षपूर्ण छ उनको परिवारको संघर्ष । ‘यहाँसम्म आइपुग्न मेरो बुबाले धेरै मिहिनेत गर्नुभएको छ । मेरो परिवारको साथ एकदम धेरै छ’, बुवा र परिवारप्रति कृतज्ञ थिइन् उनी ।
निम्नमध्यम आर्थिक अवस्था सुधार्न पूजाका बुबा रञ्जित महतो पैसा कमाउन दिल्ली गएका थिए । परिवारको राम्रो भविष्यका लागि दिल्ली गएका उनका तीन छोरी र एक छोरा छन् । त्यसमध्ये माइली हुन् पूजा ।
पूजा र उनकी भाइ परिवारसँग दिल्लीमै थिइन् । संयोगले भाइले क्रिकेट सिक्ने एकेडेमीमै पूजाले पनि क्रिकेट सिक्न पाइन् ।
‘मेरो भाइले क्रिकेट खेल्न थालेको थियो । हामी उसलाई एकेडेमीमा लैजान्थ्यौं । एक दिन एकेडेमीको कोचले मेरो बुबासँग कुरा गर्दै तिम्रो छोरीसँग पनि क्षमता छ क्रिकेट खेल्नुपर्छ भन्नुभयो’, पूजाले क्रिकेट करिअरको सुरुवाती दिन सम्झँदै भनिन्, ‘अनि बुबाले तिमीले पनि खेल्नुपर्छ भन्नुभयो र म क्रिकेटसँग जोडिएँ ।’
तर पूजाको बुबासँग दिदीबहिनी र भाइका लागि पैसा पुर्याउन कठिन थियो । पछि एकेडेमीमा नि:शुल्क प्रशिक्षणको व्यवस्था भएपछि पूजाले सिक्न थालिन् ।
त्यसो त पूजाको नेपाल आगमनको प्रसंग पनि भाइसँग जोडिएको छ । दुई वर्षअघि बुबा र भाइ एक कार्यक्रमका लागि नेपाल आएका थिए । त्यही बेला उनको भाइ जिल्लाको यू-१५ क्याम्पमा परे ।
‘मेरो भाइले एक खेल खेलेर प्लेअर अफ दि म्याच अवार्ड पाएँ र उसलाई रोशन सर (तत्कालीन क्यान कोषाध्यक्ष) ले अवार्ड दिनुभयो’, पूजाले भनिन् ।
भाइले आफ्ना दिदीहरूले पनि क्रिकेट खेल्ने कुरा रोशन सिंहलाई बताए । दिल्ली फर्केपछि भाइले दिदीहरूलाई यसबारे जानकारी गराए । खेलको भिडियोहरू रोशन सिंहलाई पठाए ।
सिंहले यी विषयमा क्यानमा जानकारी गराए । त्यसपछि पूजा र आरती क्रिकेट खेल्न महोत्तरी आए । ‘रोशन सरले मलाई खेलाउनका लागि सबै पहल गर्नुभयो’, पूजाले भनिन् ।
प्रशिक्षणमा सहभागी हुन थालेसँगै पूजाको राष्ट्रिय टिममा इन्ट्री भयो । गत वर्ष मलेसियामा भएको आईसीसी वुमन्स टी-२० वर्ल्ड कप एसिया रिजन क्वालिफायरका लागि उनी पहिलोपटक राष्ट्रिय टोलीमा परिन् ।
वर्ल्डकप क्वालिफायरअघि चार देश सम्मिलित सिरिजमा हङकङविरुद्ध खेल्दै उनले सिनियर टिममा डेब्यु गरिन् ।
पहिलो खेलमा पूजाको अलराउण्ड प्रदर्शन थियो । ३ ओभर बलिङ गरेर १ मेडन राख्दै ५ रन खर्चेर १ विकेट लिएकी उनले ब्याटिङमा ओपनिङ गर्दै १८ बलमा १६ रन बनाइन् ।
राष्ट्रिय टिममा २० खेलमा १४ इनिङ्स ब्याटिङ गरेकी पूजाले १ अर्धशतकसहित १८५ रन बनाएकी छन् । यस्तै बलिङमा १९ इनिङ्समा १६ विकेट लिएकी छन् ।
पुजासँग गरिएको कुराकानीको भिडियो ।
कभर फोटो/भिडियो : चन्द्रबहादुर आले
