३२ जेठ, काठमाडौं । मिनी वर्ल्डकपको रुपमा चिनिने युरोकप फुटबल प्रतियोगिताको १७औं संस्करण शुक्रबारदेखि सुरु हुँदैछ । पहिलो खेलमा आयोजक राष्ट्र जर्मनीले स्कल्याण्डसँग प्रतिस्पर्धा गर्दैछन् । खेल नेपाली समयअनुसार आज राति १२ः४५ बजे म्युनिखस्थित एलिएन्ज एरेना रंगशालामा सुरु हुँदैछ ।
२४ टिमले युरोकप उपाधिका लागि प्रतिस्पर्धा गर्दैछन् । विभिन्न समूह चरण पार गरेर युरोकपमा छनोट भएकाले सहभागी सबै टिमलाई बलियो प्रतिस्पर्धीको रुपमा लिइन्छ । त्यसैले उपाधि जित्ने सम्भावना केही टिमको अलि बढी भए पनि २४ वटै टिम ट्रफीको हकदार मानिन्छन् ।
तर विगतका छनोट प्रतियोगिता, मैत्रीपूर्ण खेल, लिगहरूमा खेलाडीहरूले गरेको प्रदर्शन, प्रशिक्षकको रणनीति, टिम सन्तुलन, कमब्याक गर्नसक्ने क्षमता, अनुभवका आधारमा उपाधि जित्ने सम्भावना थपघट हुने गर्छ ।
यसलाई आधार मानेर यसपटकको उपाधि जित्नसक्ने सम्भाव्य टोलीहरूमा को बढी दाबेदार छन् भन्नेबारे हामीले रिपोर्ट तयार पारेका छौं । मुख्य दाबेदार टप १० टोली :
फ्रान्स
जर्मनीबाट आजबाट सुरु हुने युरोकप २०२४ को प्रमुखको दाबेदारको रुपमा फ्रान्सलाई हेरिएको छ । सन् २०२२ को कतार विश्वकपको फाइनलिस्ट फ्रान्स पेनाल्टी सुटआउटबाट उपविजेता बन्नु परेको दाग मेटाउँदै युरोकपको ट्रफी उचाल्ने दाउमा छ । फ्रान्सको यो योजना असम्भव पनि छैन ।
किनकि केलियन एमबाप्पे जस्ता खेलाडीको साथ फ्रान्सलाई छ । निकै रणनीतिक, अनुशासित र शारिरीक रुपमा पनि फिट खेलाडीहरूको वर्चश्व फ्रान्सको राष्ट्रिय टिममा पाइन्छ ।
एमबाप्पेका साथै फ्रन्टलाइनमा एन्टिनी ग्रिजम्यान, ओलिभर जिरुड, डेम्बेलेजस्ता खेलाडी छन् । अर्का प्रभावशाली फरवार्ड करिम बेन्जिमाले भने राष्ट्रिय टिमबाट सन्यास लिएकाले उनलाई देख्न पाइने छैन ।
युरो २०२० मा क्वार्टरफाइनलबाटै बाहिरिएको चोट मेटाउँदै प्रशिक्षक डिडयर डेसच्याम्प उपाधि जित्ने लक्ष्यमा अघि बढेका छन् ।
यति हुँदाहुँदै पनि फा्रन्सलाई चोटले पनि सताएको छ । भेट्रान गोलरक्षक ह्युगो लोरिस, डिफेन्डर भारान, लुकास हर्नान्डेज घाइते छन् । त्यसो त फा्रन्स युरोकपको सदाबहार दाबेदार टिम हो । सन् १९८४ र २०० मा युरोकप जितेदेखि फ्रान्सले युरोपकको उपाधि जित्न सकेको छैन । २४ वर्षपछि युरोकप उपाधिको खडेरीलाई तोड्ने लक्ष्यमा फ्रान्स देखिन्छ । यदी फ्रान्सले उपाधि जितेको अवस्थामा जमर्नी र स्पेनसँगै ३/३ पटक उपाधि जित्ने समूहमा फ्रान्स थपिनेछ ।
पोर्चुगल
अर्काे बलियो दाबेदारको रुपमा क्रिस्टयानो रोनाल्डोको टिम पोर्चुगललाई हेरिएको छ । सन् २०१६ मा रोनाल्डोले पोर्चुगललाई पहिलो पटक युरोकपको उपाधि जिताएका थिए । यद्यपि घाइते भएका कारण फाइनल खेल पुरै समय उनले खेल्न पाएका थिएनन् ।
सम्भवत आफ्नो अन्तिम युरोकप भएकाले रोनाल्डोका लागि जमर्नी युरोकप विशेष बन्न सक्छ ।
पोर्चुगलको अहिलेको रेकर्ड पनि निकै राम्रो छ । युरोकप छनोटका १० खेलमा १० वटैमा जित निकालेको थियो । त्यसमा पोर्चुगलले ३६ गोल गर्यो भने जम्मा २ गोल मात्रै खाएको थियो । यही गतिलाई कायम राखेमा पोर्चुगल युरोकप २०२४ को च्याम्पिन बन्न सक्ने देखिन्छ ।
कतिपय फुटबल विश्लेषक भने यसलाई युरोकपसँग दाँज्न नमिल्ने बताउँछन् । किनकि पोर्चुगलले छनौट चरणमा कमजोर मानिएका टिमहरूसँग प्रतिस्पर्धा गरेकाले उक्त नतिजा अपेक्षित रहेको फुटबल विश्लेषकहरूको बुझाइ छ ।
रोनाल्डोका साथै ब्रुनो फर्नान्डेस, बर्नाडो सिल्भा, रुबेन डायस, जोआओ फेलिक्स, क्यान्सेलोजस्ता खेलाडी अहिले पोर्चुगलको टिममा छन् ।
इंग्ल्याण्ड
युरोकप २०२० को उपविजेता इंग्ल्याण्डलाई जर्मनी युरोकपमा तेस्रो दाबेदारको रूपमा हेरिएको छ । ह्यारी केन, जड बेलिङ्घम, फिल फोडेन, बुकायो साका जस्ता स्टार र युवा खेलाडीको साथ इंग्ल्याण्डलाई छ । त्यसैले ‘थ्री लायन्स’लाई यो पटक निकै बलियो रुपमा हेरिएको छ ।
लिगमा प्रभाव जमाएका खेलाडीको वर्चश्व इंग्ल्याण्डसँग छ । कतिसम्म भने म्यानचेस्टर युनाइटेडका प्रमुख फरवार्ड मार्कुस रास्फोड जस्ता खेलाडीसमेत इंग्ल्याण्डको टोलीमा नपर्नु भनेको इंग्ल्याण्ड कति प्रभावशाली खेलाडी छन् भन्ने सन्देश रहेको फुटबल विज्ञहरू बताउँछन् ।
युरोकपको छनोट खेलमा इंग्ल्याण्ड अपराजित टिम हो । इंग्ल्याण्डकै खेलाडी वर्चश्व रहेका टिम म्यानचेस्टर सिटी, चेल्सी, लिभरपुलले पछिल्लो समय च्याम्पियन्स लिगमा समेत प्रभाव जमाइरहेका छन् ।
जर्मनी
आयोजक राष्ट्र जर्मनी युरोकपको सर्वाधिक सफल टिम हो । अहिलेसम्म सबैभन्दा बढी ३ पटक जर्मनी र स्पेनले मात्रै युरोकप जितेका छन् । तर जर्मनीले उपाधि नजितेको धेरै भइसक्यो । अन्तिम पटक सन् १९९६ मा युरोकप जितेयता जर्मनीले युरोकपको ट्रफी उचाल्न सकेको छैन ।
२०२३ त जर्मनीका लागि निकै खराब थियो । ९ वटा मैत्रीपूर्ण खेलमा जर्मनीले ५ वटा खेलमा हारेको थियो भने २ मा जित र २ मा बराबरी खेल्यो । तर २०२४ को सुरुवात भने जर्मनीले निकै सानदार गरेको छ । मार्चमा नेदरल्याण्ड र फ्रान्सलाई हराउँदै आफ्नो लय देखाएको थियो ।
जर्मनीको मिडफिल्डका मियो टोनी क्रुजका लागि युरो कप राष्ट्रिय टिमबाट खेल्ने अन्तिम प्रतियोगिता हो । युरोकपपछि उनले सन्यास लिन घोषणा गरिसकेका छन् ।
जर्मनीसँग बार्यन म्युनिखका खेलाडीहरूको वर्चश्व छ । मुलर जस्ता अनुभवी खेलाडी पनि जर्मनीमा छन् ।
इल्के गुन्डोगान, जमल मुसियाला, फ्लोरिन रिच्डजस्ता प्रतिभाशाली खेलाडी मैदानको हरेक भागमा पुग्न सक्छन् । उनीहरू कुनै पनि बेला मिडफिल्डदेखि गोल गर्ने क्षमता पनि राख्छन् । यसका साथै आयोजक राष्ट्र भएकाले दर्शकको थप साथले जर्मनीलाई थप मनोबल बढ्नेछ ।
स्पेन
जर्मनीजस्तै ३ पटक युरोकप जित्ने अर्को टिम हो स्पेन । २००८ मा युरोपकप, २०१० मा विश्वकप र २०१२ मा फेरि युरोकप जित्दै एकसाथ तीन ठूला प्रतियोगिता जित्दै सनसनी मच्चाएको स्पेन अहिले युवा खेलाडीहरूले भरिभराउ छ । निकै प्रशाभशाली र युवा खेलाडीहरू भए पनि सधैं एउटा प्रश्न स्पेनको टिममाथि तेर्सिंदै आएको छ– बल पोसेसन बढी हुनु भनेको खेल जित्नु हो ?
किनकि बल नियन्त्रणमा राख्ने तर गोल गर्न असफल हुने समस्याबाट स्पेन अछुतो छैन । यसलाई पुष्टि गर्न सन् २०१८ को विश्वककपमा रसिया, २०२१ को युरोकपमा इटाली र २०२२ को विश्वकपमा मोरक्कोसँगको हारलाई हेरे पुग्छ । फुटबल राम्रो खेल्ने, पकड आफ्नो नियन्त्रणमा लिने र बराबरी खेल्दै यी तीन वटै टोलीसँग पेनाल्टी सुटआउटबाट स्पेन बाहिरिएको थियो ।
त्यसो त यो पटक स्पेन युरोकपको ‘ग्रुप अफ डेथ’ मा छ । स्पेनसँगै यो समूहमा क्रोएसिया र इटाली छन् ।
स्पेनको टोलीमा बार्सिलोनाका खेलाडीहरूको वर्चश्व छ । स्पेनको मिडफिल्डलाई सबैभन्दा बलियो मानिन्छ । म्यानचेस्टर सिटीका मुख्य मिडफिल्डर रोड्री, बार्सिलोनाका, पेड्री जस्ता खेलाडी स्पेनसँग छन् । युवा खेलाडी लामिने यामल, फेरान टोरेस, विलियम्स, मोराटाले फ्रन्टलाइन धान्नेछन् ।
बेल्जियम
सामान्यतयाः बेल्जियम फुटबलको भविष्यवाणी गर्न कठिन मान्छन् फुटबलका जानकारहरू । किनकि केही नतिजाहरू बेल्जियम निकै उत्साहित हुन्छ, तर लगत्तै केही नतिजाबाट निराश हुनुपर्ने पनि देखिन्छ । त्यसैले बेल्जियम फुटबलको भविष्यवाणी त्यति सहज मानिँदैन ।
म्यानचेस्टर सिटीबाट खेल्ने केभिन डी–बु्रयन, जेम्स डोकु जस्ता खेलाडी बेल्जियमको टिममा छन् । युरोकप छनौटमा १४ गोल गर्दै छनौट चरणमा सबभन्दा बढी गोल गर्ने खेलाडी रामेलु लुकाकु पनि बेल्जियमको फ्रन्टलाइनमा हुन्छन् ।
तर मुख्य गोलरक्षक थिबाउट कोर्टुवा टिममा नभएकाले बेल्जियमका लागि निकै महँगो पर्न सक्छ । रियल मड्रिडका निकै अनुभवी र च्याम्पियन्स लिग विजेता कोर्टुवाले पुरै सिजन बेन्चमा बिताएका थिए । च्याम्पियन्स लिगको फाइनलमा भने फिट हुँदै उनी मैदानमा उत्रिएका थिए ।
तर प्रशिक्षक डोमेनिको टेडेस्कोसँगको खराब सम्बन्धका कारण उनी टिम बाहिर परेको बताइन्छ । यो पटक सन् २०२२ को विश्वकपको भन्दा बेल्जियमको डिफेन्स लाइन राम्रो छ । जान भेर्टोगेन, आर्थुर थिएट, जेनो डेबास्ट, वउट फेइस, थोमस मुनियर डिफेन्स लाइनमा छन् ।
इटाली
साविक विजेता इटाली युरोकपको ‘गु्रप अफ डेथ’ मा छ । इटालीको समूहमा क्रोएसिया र स्पेनजस्ता ठूला टिम छन् । २०२० को डिफेन्डिङ च्याम्पियन इटाली भने २०२२ को विश्वकपमा छनौट समेत हुन असफल भएको थियो ।
युरोकप जितेपछि निराशाजनक प्रदर्शन गरेको इटाली निरन्तर खराब प्रदर्शनपछि प्रशिक्षक परिवर्तन गर्न समेत बाध्य भएको थियो । २०२४ मा भने इटाली अपराजित छ । टिममा रहेर पनि खेल्न नखेल्ने दुबिधामा रहेका निकाला बारेला फिट भएको अवस्थामा इटाली थप शसक्त बन्न सक्ने छ । इटाली यस पटक मुख्यगरी फ्रन्टलाइनमा जियानलुका स्कामाका भर पर्नेछ ।
क्रोएसिया
युरोपियन फुटबलमा क्रोएसिया अभागी टिम हो । उसले चार युरोकपमा नकआउट चरण जितेका पनि छैन । तर यो पाँचौं पटक क्रोएशिया भाग्यशाली हुन्छ वा त्यही नियति दोहोरिन्छ, त्यो हेर्न बाँकी छ ।
क्रोएसिया स्पेन र इटालीकै समूहमा छ । क्रोएसियासँग लुका मोड्रिच जस्ता अनुभवी खेलाडी पनि छन् । कतिपय फुटवल विज्ञहरुले क्रोएसिया दुई पुस्ता (अनुभवी र युवा) खेलाडीको मिश्रण रहेको बताउँछन् । दुई पुस्ताको तालमेल मिलेको अवस्थामा क्रोएसियाले २०१८ को विश्वकपमा जस्तै नतिजा निकाल्न सक्छ ।
नेदरल्याण्ड्स
फिटनेस होस् वा फर्म नेदरल्याण्ड्सले यो प्रतियोगिता सुरु हुनै लाग्दा दुवैमा समस्या भोगेको छ ।
मिडफिल्डका मुख्य भरपर्दा खेलाडी फ्रान्की डी जोङ चोटसँग जुधिरहेका छन् । स्ट्राइकर मेम्फिस डिपायको फर्म कस्तो रहन्छ, त्यसमा पनि नेदरल्याड्सको यात्रा भर पर्नेछ । आरबी लेइपजिगका मिडफिल्डर जाभी सिमोस्न क्लबकै जस्तो फर्म युरोकपमा दोहोराउन सके नेदरल्याण्डस् मजबुत हुनेछ । नेदरल्याण्डसँग भर्जिल भान डाइक, डम्फ्रिज र कोडी गोक्पाजस्ता खेलाडीको साथ रहेनछ ।
डेनमार्क
युरो २०२० मा सनसनी मच्चाउँदै सेमीफाइनल पुगेको टिम हो डेनमार्क । मुख्य खेलाडी एरिक्सन सुरुको खेलमै मैदानमै ढलेपछि डेनमार्कले बाँकी खेल एरिक्सन बिनै खेल्नु परेको थियो ।
युरोकप २०२० मा उत्कृष्ट प्रर्दशन गरेको डेनमार्कले विश्वकपमा पनि सन्तोषजन प्रदर्शन गर्यो । चार वर्षको अघिको युरोकपमै धेरै खेलाडी डेनमार्कको राष्ट्रिय टोलीमा छन् । जसकारण उनीहरुका अधिकांश खेलाडीहरु ३० वर्षमाथिका छन् । अनुभवी खेलाडीले डेनमार्क भरिभराउ छ ।
डेनमार्कमो कोही नोटेबल एक खेलाडी भन्दा पनि समग्रमा सन्तुलन मिलेको टिमको रूपमा लिइन्छ ।