प्रकाशित मिति : आश्विन १२, २०८२ सोमबार
अमेरिका र इजरायलले गाजा युद्धको समाधानका लागि नयाँ शान्ति योजनामा सहमति जुटेको घोषणा गरेका छन्। उनीहरूले यो योजना स्वीकार गर्न हमासलाई चेतावनी पनि दिएका छन्।
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहूले गाजाका लागि नयाँ शान्ति योजनामा सहमति भएको घोषणा गरेका हुन्। योजनाअनुसार तत्कालै सैन्य कारबाही रोकिनेछ र विद्यमान युद्धरेखाहरू स्थिर राखिनेछ।
हमासले ७२ घण्टाभित्र २० जना जीवित इजरायली बन्दी तथा मृत मानिएका करिब दुई दर्जनभन्दा बढीको शव फिर्ता गर्नुपर्नेछ। सट्टामा इजरायलले सयौं गाजावासी कैदीलाई रिहा गर्नेछ। प्रत्येक इजरायली बन्दीको शव फिर्ता गर्दा, इजरायलले १५ जना मृत गाजावासीको शव फिर्ता गर्नेछ। ह्वाइट हाउसको २० बुँदे प्रस्तावले हमासलाई गाजाको शासनमा कुनै भूमिका नहुने माग गर्दछ।
योजनाले हमासलाई शासनमा कुनै पनि प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष भूमिका नहुने प्रष्ट्याउँछ। योजनाले अन्ततः फिलिस्तीनी राज्यको ढोका खुला राख्छ। हमासले हतियार उत्पादन केन्द्र नष्ट गर्नेछ। दुवै पक्षले सहमति गरेपछि तुरुन्तै गाजामा पूर्ण सहायता पठाइनेछ।
ट्रम्पको योजनाअनुसार गाजाको अस्थायी शासन ‘प्राविधिक र गैर-राजनीतिक प्यालिस्तीनी समिति’ ले गर्नेछ। यस समितिलाई ‘बोर्ड अफ पिस’ नामक नयाँ अन्तर्राष्ट्रिय संक्रमणकालीन निकायले पर्यवेक्षण गर्नेछ, जसको नेतृत्व स्वयं ट्रम्पले गर्नेछन्।
यसमा पूर्व ब्रिटिश प्रधानमन्त्री टोनी ब्लेयरलगायत अन्य नेताहरू रहनेछन्। गाजाको पुनर्निर्माणका लागि ‘आर्थिक विकास योजना’ मा जोड दिइएको छ। इजरायलले गाजालाई कब्जा गर्ने वा संलग्न गर्ने छैन र चरणबद्ध रूपमा फौज हटाउनेछ।
ह्वाइट हाउसमा भएको पत्रकार सम्मेलनमा ट्रम्पले यसलाई “शान्तिको ऐतिहासिक दिन” भनेका छन्। उनले यदि हमासले योजना स्वीकार नगरे वा पालना नगरे इजरायली प्रधानमन्त्री नेतान्याहूले सञ्चालन गरेको हमासलाई “ध्वस्त गर्ने काम पूरा गर्न” अमेरिकाले पनि साथ दिने बताएका छन्। नेतान्याहूले पनि “हमासले योजना अस्वीकार गरे वा नटेरे, इजरायलले काम पूरा गर्ने” बताएका छन्।
पश्चिमी तटको शासन गर्ने प्यालेस्तिनी प्राधिकरणले अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पको प्रयासलाई “गम्भीर र दृढ” भनेर स्वागत गरेको छ र युद्ध अन्त्य गर्न अमेरिकासँग क्षेत्रीय तथा अन्य साझेदारहरूसँग सहकार्य गर्ने प्रतिबद्धता दोहोर्याएको छ।
उनले यसलाई “साहसी र बुद्धिमान योजना” भनेका छन्। प्रधानमन्त्री किर स्टार्मरले योजनाको स्वागत गर्दै हमासलाई बन्दीहरू फिर्ता गर्न र शान्ति स्वीकार गर्न आग्रह गरेका छन्। युरोपेली काउन्सिल अध्यक्ष एन्टोनियो कोस्टाले “यो अवसरलाई शान्तिको लागि प्रयोग गर्नुपर्छ” भनेका छन्। राष्ट्रपति इमानुएल माक्रोनले पनि समर्थन जनाउँदै “फ्रान्स योगदान दिन तयार छ” भनेका छन्।
कतार र इजिप्टका अधिकारीहरूले हमासलाई योजना बुझाएको पुष्टि भएको छ। तर, हमासका वरिष्ठ अधिकारीले कुनै पनि सम्झौता प्यालेस्तिनी अधिकार सुरक्षित गर्ने, इजरायली फौजको पूर्ण फिर्ती सुनिश्चित गर्ने र युद्ध अन्त्य गर्ने खालको हुनुपर्छ भनेका छन्।
इजरायली आक्रमण सुरु भएदेखि सन् २०२३ को अक्टोबरदेखि हालसम्म कम्तीमा ६६ हजार ५५ जना गाजामा मारिएका छन्।