प्रकाशित मिति : बैशाख २६, २०८२ शुक्रबार
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले चिनियाँ सामानहरूमा ८० प्रतिशत भन्सार कर उपयुक्त हुने बताएका छन्। यो उनको पहिलो यस्तो सुझाव हो, जसमा उनले हालै चिनियाँ आयातमा लगाएको १४५ प्रतिशत भन्सार करको विकल्प प्रस्तुत गरेका छन्।
यो कदम विश्वका दुई ठूला अर्थतन्त्रहरू बीचको व्यापार युद्धलाई नियन्त्रण गर्न सप्ताहान्तमा स्विट्जरल्यान्डको जेनेभामा हुने वार्ताको पूर्वसन्ध्यामा आएको हो।
अमेरिकी अर्थमन्त्री स्कट बेसेन्ट र मुख्य व्यापार वार्ताकार जेमिसन ग्रीरले चिनियाँ आर्थिक प्रमुख हे लिफेङसँग जेनेभामा भेट गर्नेछन्। यो वार्तालाई विश्वव्यापी आपूर्ति श्रृंखलालाई प्रभावित पारिरहेको व्यापार विवाद समाधानको पहिलो कदम मानिएको छ।
ट्रम्पले सामाजिक सञ्जालमा लेखे, ‘चीनले अमेरिकाको लागि आफ्नो बजार खोल्नुपर्छ, यो उनीहरूका लागि धेरै राम्रो हुन्छ ! बन्द बजारहरू अब काम गर्दैनन् !’
उनले थपे, ‘चीनमा ८० प्रतिशत भन्सार कर ठीक लाग्छ। यो स्कट बेसेन्टको जिम्मेवारी हो।’
चीनको विदेश मन्त्रालयले अमेरिकाको यो कदमलाई ूअपमानजनक र धम्कीपूर्णू आर्थिक रणनीति भनेर निन्दा गरेको छ। मन्त्रालयले अमेरिकाको व्यापार नीतिलाई ‘अस्थायी’ भन्दै कडा विरोध जनाएको छ।
यद्यपि ८० प्रतिशत भन्सार कर हालको १४५ प्रतिशतको तुलनामा आधा जस्तो देखिन्छ, यो अझै पनि असाधारण रूपमा उच्च छ। बेसेन्टले यसलाई दुई देशहरू बीचको ‘व्यापार नाकाबन्दी’ को रूपमा वर्णन गरेका छन्, र चीनले यो प्रस्तावलाई कसरी लिन्छ भन्ने स्पष्ट छैन।
ट्रम्पले जनवरीमा दोस्रो कार्यकाल सम्हालेपछि चिनियाँ सामानहरूमा भन्सार करलाई १४५ प्रतिशतसम्म पुर्याएका छन्। यो उनको पहिलो कार्यकाल र बाइडेन प्रशासनले लगाएका करहरूको अतिरिक्त हो। जवाफमा, चीनले अमेरिकी हतियार र इलेक्ट्रोनिक सामानहरूको लागि महत्वपूर्ण दुर्लभ पृथ्वी तत्वहरूमा निर्यात प्रतिबन्ध लगाएको छ। साथै, अमेरिकी सामानहरूमा १२५ प्रतिशत भन्सार कर वृद्धि गरेको छ र सोयाबीन र तरल प्राकृतिक ग्यास जस्ता उत्पादनहरूमा अतिरिक्त कर लगाएको छ।
जेनेभा वार्तालाई ट्रम्प प्रशासनले तनाव कम गर्ने कदमको रूपमा वर्णन गरेको छ। ह्वाइट हाउसका आर्थिक सल्लाहकार केभिन ह्यासेटले यो बैठकलाई ‘धेरै आशाजनक’ भनेका छन्। उनले भने, ‘हामीले दुवै पक्षलाई सम्मानका साथ व्यवहार गरिएको देखिरहेका छौं। सहकारिता र सकारात्मक विकासका संकेतहरू पनि देखिएका छन्।’
तर, ट्रम्पको भन्सार कर नीतिले अमेरिकी अर्थतन्त्रमा जोखिमहरू बढाएको विश्लेषकहरू बताउँछन्। यसले अमेरिकी उपभोक्ता र व्यवसायहरूको लागि मूल्यवृद्धि गर्न सक्छ, मुद्रास्फीतिलाई पुनर्जनन गर्न सक्छ र रोजगार बजारलाई प्रभावित गर्न सक्छ। अमेरिकी जनताले लुगा, इलेक्ट्रोनिक्स, खेलौना र अन्य चिनियाँ सामानहरूको लागि बढी मूल्य तिर्नुपर्ने चिन्ता बढिरहेको छ।
यता, चीनले पनि आफ्ना निर्माताहरूलाई अमेरिकी बजारको विकल्प खोज्न कठिनाइ भइरहेको छ, जसले कारखाना बन्द, दिवालियापन र रोजगारी हानिको जोखिम निम्त्याएको छ।